Dowiedz się jak dbać o bezpieczeństwo snu swojego Maluszka w oparciu o zalecenia Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej (AAP).
Sudden Infant Death Syndrome, czyli SIDS to syndrom nagłej śmierci łóżeczkowej nazywany również zespołem nagłego zgonu niemowlęcia. Oznacza on nagłą śmierć zdrowego dziecka w pierwszym roku życia, dla której nie znaleziono uzasadnienia po zbadaniu miejsca i okoliczności śmierci, dokonaniu autopsji oraz analizie historii medycznej dziecka.
SIDS stanowi podkategorię SUID (Sudden Unexpected Infant Death), które obejmuje nagłą i nieoczekiwaną śmierć niemowlęcia z przyczyn, które udaje się zidentyfikować jak również tych nie do końca wyjaśnionych.
Wiele czynników ryzyka SIDS jest uderzająco podobnych do czynników ryzyka uduszenia w trakcie snu. Zapewniając niemowlęciu warunki bezpiecznego snu możesz bardzo zminimalizować ryzyko wystąpienia SIDS i SUID.
Okoliczności śmierci niemowląt w Stanach Zjednoczonych są dokładnie badane i dokumentowane w celu wyciągnięcia wniosków i ulepszania rekomendacji na podstawie otrzymanych danych statystycznych. Grupa robocza ds. SIDS co kilka lat aktualizuje dokument z wytycznymi dla rodziców, opiekunów i pracowników medycznych.
1. Układaj niemowlę do snu w pozycji na plecach
Rekomendacja dotyczy zarówno drzemek, jak i snu nocnego i obejmuje dzieci aż do ukończenia pierwszego roku życia. Jeśli dziecko posiada wystarczającą kontrolę ciała, aby samodzielnie zmieniać pozycję w czasie snu, możemy mu na to pozwolić.
Ważne! Według AAP pozycja na pleckach nie zwiększa ryzyka zachłyśnięcia treścią pokarmową nawet u maluszków cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy. Poza bardzo nielicznymi przypadkami chorób górnych dróg oddechowych, anatomia zdrowych niemowląt zapewnia odpowiednie mechanizmy chroniące przed zachłyśnięciem.
2. Używaj materaca dla niemowląt spełniającego aktualne normy bezpieczeństwa
Materac należy nakryć ściśle przylegającym prześcieradłem i usunąć z otoczenia dziecka wszystkie miękkie przedmioty jak poduszki, koce, misie, szmatki przytulanki i tym podobne. Sprężysty materac nie odkształca się zapewniając odpowiednią podporę dla ciężkiej główki maluszka. Materace dla dorosłych zapadają się pod ciężarem dziecka zwiększając ryzyko uduszenia, zwłaszcza w pozycji na brzuchu. Również chusty, nosidła, bujaczki i foteliki samochodowe nie stanowią bezpiecznego miejsca dla snu niemowląt.
3. Usuń z miejsca snu dziecka wszystkie miękkie przedmioty i luźną bieliznę pościelową
Wszelkie miękkie przedmioty jak zabawki, pluszaki, poduszki, osłonki na szczebelki łóżeczka, owcza skóra, chusteczki-przytulanki, koce, pościele czy luźne prześcieradło mogą przysłonić drogi oddechowe niemowlęcia, co z kolei zwiększa ryzyko niedotlenienia i śmierci podczas snu. Nie wykazano, że spowijanie redukuje ryzyko, a nieprawidłowo wykonane może wręcz zwiększać zagrożenie. Najlepszym wyborem będzie bezpieczny śpiworek do spania dla niemowląt.
4. Unikaj przegrzewania niemowlęcia i nakrywania mu główki
Badania wykazały zwiększone ryzyko SIDS na skutek przegrzania, choć sama definicja przegrzania nie zawsze była taka sama, więc jednoznaczne określenie optymalnej temperatury do snu nie jest prostym zadaniem. Niemowlę powinno być ubrane odpowiednio do warunków i w nie więcej niż jedną warstwę ubrań więcej niż dorosły, który czuje się komfortowo. Najprostszą metodą jest sprawdzenie czy dziecku nie jest za ciepło poprzez dotyk karku lub klatki piersiowej. Dziecko nie powinno się pocić ani być gorące w dotyku.
Należy unikać nadmiernego otulania i zakrywania główki niemowlęcia.
5. Pozwól niemowlęciu spać blisko ciebie, ale we własnym łóżeczku (przez pierwszych 6 miesięcy – a jeszcze lepiej pierwszy rok – życia)
Z przeprowadzonych badań i analiz wynika, iż fakt spania blisko rodziców na bezpiecznej powierzchni może redukować ryzyko wystąpienia SIDS aż o 50%. Takie rozwiązanie pomaga zapobiegać uduszeniu, do którego może dojść przez nakrycie lub ucisk dróg oddechowych lub zakleszczenie w łóżku rodziców. Pierwsze sześć miesięcy to szczególnie wrażliwy okres życia dziecka i właśnie w tym czasie dochodzi do największej liczby uduszeń podczas dzielenia przez rodziców ich łóżka z niemowlęciem. Postawienie łóżeczka w pobliżu łóżka rodziców ułatwia nocne karmienia, uspokajanie i monitorowanie bezpieczeństwa maluszka.
6. Karm niemowlę piersią, jeśli to możliwe
Ochronne działanie karmienia piersią nie jest do końca wyjaśnione, ale wiadomo że karmienie wyłącznie piersią chroni bardziej niż mieszany model karmienia, a choćby częściowe karmienie piersią działa bardziej niż karmienie wyłącznie mlekiem modyfikowanym z butelki. Jednym z wyjaśnień takiego stanu rzeczy może być płytki sen i częste pobudki niemowlęcia karmionego piersią. Również mama śpi płytko i częściej się wybudza, więc może w porę zauważyć potencjalne niebezpieczeństwo.
7. Rozważ zaoferowanie dziecku smoczka
Choć mechanizm nie jest do końca jasny, dostępne badania przeanalizowane przez AAP wykazały ochronne działanie smoczka w zapobieganiu śmierci łóżeczkowej. Efekt ochrony utrzymuje się nawet po wypadnięciu smoczka z ust maleństwa i nie ma potrzeby podawania go ponownie dziecku, które smoczek wypluło w czasie snu. Jeśli dziecko nie jest fanem smoczka, nie należy go przymuszać do jego wzięcia. Stan smoczka należy regularnie kontrolować, a w razie uszkodzeń natychmiast go wymienić. Należy unikać zawieszek i klamerek do smoczków.
8. Zadbaj o odpowiednią opiekę medyczną w ciąży i zalecane szczepienia ochronne
Istnieją epidemiologiczne dowody łączące niższe ryzyko wystąpienia SIDS u niemowlęcia z regularną opieką prenatalną otrzymywaną przez matkę. Dlatego podczas ciąży należy odbyć wszystkie przewidziane wizyty zgodnie z harmonogramem opieki nad ciężarnymi. Ostatnie analizy wskazują również na ochronne działanie szczepień przewidzianych w pierwszym roku życia niemowlęcia.
9. Unikaj kontaktu z dymem tytoniowym w ciąży i po narodzinach
Zarówno palenie tytoniu przez matkę w ciąży jak i palenie w otoczeniu niemowlęcia po jego narodzinach stanowi jeden z głównych czynników ryzyka śmierci łóżeczkowej. Dziecko nie powinno spędzać czasu w zadymionych pomieszczeniach czy samochodzie ani wdychać dymu w żadnych innych okolicznościach. Ryzyko śmierci łóżeczkowej jest szczególnie wysokie jeśli niemowlę dzieli łóżko z dorosłym palaczem – nawet jeśli ten nie pali bezpośrednio w obecności dziecka.
10. Unikaj alkoholu oraz środków odurzających w ciąży i po narodzinach
Jak można się domyślać kombinacja środków odurzających i dzielenia łóżka z niemowlęciem może być tragiczna w skutkach. Mówi się, że deprywacja senna, której przecież tak wielu rodziców doświadcza, ma podobne działanie na organizm co środki odurzające. Przemęczenie może stanowić jeden z argumentów przeciwko dzieleniu łóżka z niemowlęciem.
11. Unikaj komercyjnych produktów o niepotwierdzonym działaniu przeciwko SIDS oraz produktów, które stwarzają warunki odbiegające od rekomendacji
Przykład mogą stanowić kliny do umieszczania pod łóżeczkiem lub pod materacem, pozycjonery i wszelkie urządzenia mające oddzielić niemowlę od pozostałych osób śpiących z nim w jednym łóżku, jak choćby gniazdka. Jeśli nie przeprowadzono udokumentowanych badań dowodzących, że dany produkt faktycznie zmniejsza ryzyko śmierci łóżeczkowej, możemy zakładać że tak nie jest. Stosowanie produktów reklamowanych w ten sposób nie zwalnia z przestrzegania zasad bezpiecznego snu.
12. Unikaj stosowania domowych monitorów oddechu i saturacji w celu redukcji ryzyka SIDS
Stosowanie monitorów oddechowo-krążeniowych w domu nie posiada udokumentowanej skuteczności w zapobieganiu SIDS. Bywa że urządzenie takie zostaje zalecone z przesłanek medycznych jak podejrzenie bezdechu lub bradykardia przez personel szpitala. Co więcej, również monitoring przed zwolnieniem niemowlęcia ze szpitala nie pozwala wyizolować niemowląt zagrożonych śmiercią łóżeczkową. Mimo wszystko, mocno zestresowani rodzice mogą chcieć skorzystać z tego typu rozwiązań by zwiększyć swój komfort psychiczny.
–
Jako rodzice nie pozostajemy bezradni i naszym świadomym działaniem możemy zrobić wiele, by podnieść komfort i bezpieczeństwo najmłodszych. Zachowanie ostrożności nie jest przesadą, ale naszym obowiązkiem. Stwarzając niemowlętom bezpieczne środowisko snu, również my sami możemy spać spokojnie.
Źródła:
AAP TASK FORCE ON SUDDEN INFANT DEATH SYNDROME. SIDS and Other Sleep-Related Infant Deaths: Updated 2016 Recommendations for a Safe Infant Sleeping Environment. Pediatrics. 2016;138(5):e20162938
